Toen we wisten dat we naar Vietnam zouden gaan, stond voor ons een ding vast; wij wilden de Cu Chi Tunnels, ook wel bekend als de Vietcong Tunnels, zien. Uit films, documentaires en geschiedenislessen wisten we al het een en ander over de Vietnamoorlog, en we waren maar wat benieuwd naar de plek die deze historie tot leven zou brengen. Onze nieuwsgierigheid resulteerde in een bezoek aan de tunnels. Een bezoek dat spannend was, maar zeker op jouw bucket list thuishoort!

Kính Chào quy khách, welkom bij de Cu Chi Tunnels. Met dit bord werden we welkom geheten bij de Cu Chi Tunnels. Het lijkt misschien alsof er enthousiasme was over de komst van toeristen, maar schijn bedriegt; nadat we de kaartjes in onze handen hadden, werden we toch enigszins aan ons lot overgelaten. Tja… dan slaat je fantasie wel even op hol. Want wat als hier nog bommen liggen? Wat als we op een trap stappen? Is er echt niemand die ons de weg wijst? Oh my, een krater! Nou goed, welkom bij de Cu Chi Tunnels dus.

Voordat we verder gaan met dit spannende verhaal, eerst even een kort geschiedenislesje. De Cu Chi Tunnels liggen op ongeveer 45 km vanaf Ho Chi Minh Stad (Saigon), in het zuiden van Vietnam. Wij sliepen niet in de stad, maar in een bejaardentehuis op het platteland en daarom waren wij er redelijk snel. De Cu Chi Tunnels zijn onderdeel van groter, ingenieus systeem van tunnels die onder vrijwel heel Vietnam lopen. Op dit punt strekken ze zich minimaal 300 kilometer uit. Inmiddels kun je alleen de bovenste ‘verdieping’ bezoeken, maar vroeger bestonden de tunnels uit meerdere verdiepingen, sommigen meters diep. De Cu Chi tunnels zijn bekend geworden door de Vietnamoorlog, de meeste mensen kunnen zich de gruwelijke beelden van deze oorlog nog wel herinneringen. De Vietnamoorlog resulteerde in een flinke nederlaag voor de Verenigde Staten, en dat kwam mede (of misschien wel vooral) dankzij de Cu Chi tunnels. In deze tunnels verschuilden de Vietcong en het Noord-Vietnamese leger zich namelijk tegen explosieven en gifgas. Andersom waren de Amerikanen niet veilig; de tunnels zaten overvol met boobytraps, slangen en scherpe stokken of pinnen. En kwamen de Amerikanen toch ‘veilig’ in de tunnels terecht? De smalle en donkere tunnels waren moeilijk te trotseren, en de verdwalen was eenvoudig.

Hoewel het lijkt alsof de tunnels vooral gebruikt werden als oorlogsstrategie van de Vietcong en het Noord-Vietnamese leger, is dat niet het geval. Hele dorpen vestigden zich onder de grond. Er werden ziekenhuizen gebouwd, er werden kinderen geboren, er was een theater en er waren slaapruimtes en vergaderruimtes. Zelfs de wapenopslag was onder de grond. Indrukwekkend. Dat betekent echter niet dat het leven er relatief fijn was. De leefomstandigheden waren er slecht. Hoewel er wel wat ventilatie was, was het er 24/7 donker en van een gebrek aan zuurstof, frisse lucht en daglicht is nooit iemand beter geworden. Oh, en dan hebben we het nog niet eens gehad over de grote hoeveelheid ongedierte.

Goed. We maken vanaf hier even een tijdsprong naar 2016. Dat jaar bezochten wij de Cu Chi tunnels. Eenmaal binnen kwamen we na een paar honderd meter door de jungle te hebben gelopen aan bij iemand die toch wel leek op een gids. Laten we het erop houden dat het niet de meest aardige man was, maar dat hadden we vaker gezien in Vietnam; sommige inwoners leken niet zoveel te hebben met westerlingen. Logisch als je kijkt naar hun geschiedenis vol verschrikkingen als napalm en agent orange. Onze gids sommeerde ons eerst de introductiefilm te kijken. De film was niet per se alleen maar informatief, kwam toch wat over als propaganda, maar we vonden het -na al die geromantiseerde Amerikaanse films- toch goed om een clip te zien waarin het perspectief van de Vietnamezen beter werd beschreven.

Na de film gingen we lopen. We waren met een klein groepje; 4 Nederlanders (wij), 2 Japanners en 2 Amerikanen (vandaar misschien de houding van onze gids). Onze gids liet ons enkele slimme bommen en booby traps zien. Hij vertelde dat de traps erop waren ingericht om Amerikaanse soldaten te verwonden, in plaats van te doden. De reden? Een gewonde soldaat was -zeker in deze oorlog- lastiger dan een overleden soldaat.

Niet veel later liepen we naar een open plekje. Onze gids schoof wat bladeren opzij (die schijnbaar vast zaten aan een deksel) en een tunnel kwam tevoorschijn. Hier mochten we naar beneden, hier kwamen we voor. Maar nu we er zo voor stonden, was het toch best spannend…

Onze gids vond het -dat verwacht je misschien al- totaal niet spannend. Hij maakte nog wel even subtiel kenbaar dat de Amerikanen niet mee mochten (“You can’t go, you’re too fat”), en toen mocht de rest van de groep hem volgen. Wow. Dit was best klein. Gaan we hier echt in? Past dat überhaupt? Hoe diep is het? Hoe donker is het? Vragen waar we snel achterkwamen. We gingen -vraag niet hoe- naar beneden. Onze gids ging razendsnel door de gangen en na een paar tellen konden we hem al niet meer zien. Het was super super donker en we konden alleen op handen en knieën door de gangen, anders stootte je je hoofd. Eerst vonden we de snelheid van onze gids nog wel grappig, maar toen bleek dat hij en zijn lampje niet meer terugkwamen, vloekten we toch wel even. Daar zit je dan. Onder de grond in een donkere, smalle, zuurstofloze Cu Chi Tunnel waar je de weg niet kent.

We pakten de filmcamera erbij en met het weinige licht dat we zo hadden, konden we toch verder (maar we zijn ondertussen wel vergeten om onder de grond foto’s te maken of te filmen). We kropen door de stof, stootten onze hoofden toch minstens honderd keer en schrokken ons de apelazarus toen er ineens een vleermuis langs ons vloog. Toen we naar de muur keken zagen we tot onze schrik ineens meerdere vleermuizen zitten, door de hele tunnel heen. Echt fijn. Not. De hitte was heftig, het zweet kroop over onze rug. Sommige stukken tunnel waren zo smal dat zelfs kruipen niet echt ging, dan gingen we op onze hurken verder. We verbaasden ons over de stilte; we hoorden letterlijk niks. En hoewel je het misschien niet verwacht, vonden we het ondanks alles echt te gek. Dit was best eng en claustrofobisch, maar vooral erg vet. Zin in een kleine impressie? Check vooral de video hieronder even!

Na een paar minuten te hebben gekropen zagen we ineens licht. Yes! We waren bij de uitgang. We probeerden soepel uit de tunnel te kruipen en zagen daar onze gids staan. Wij waren helemaal rood, bezweet en zwart van de stof. Hij zag er daarentegen behoorlijk uitgerust en onvermoeid uit. Toen we hoorden hoe ver we waren gekomen, schaamden we ons wel een beetje; we hadden slechts 150 meter afgelegd. Dat was het maximale, maar toch… Hoe kun je zo snel uitgeput zijn van zo’n korte afstand?

De Amerikanen, die er inmiddels toch aardig de pest in hadden gekregen, wilden ook in een tunnel. De gids knikte geruststellend; we zouden nog een tunnel ingaan en die was groter; hier zouden ‘the Americans’ wel in passen. Zo gezegd, zo gedaan. We liepen een stukje verder en ging opnieuw naar beneden. Hier mocht inderdaad iedereen mee. Na ons vorige avontuur onder de grond viel deze plek erg mee. We hoeven niet meer te kruipen, maar liepen slechts gebogen. We zagen nog steeds vleermuizen, maar lang niet meer zoveel. Af en toe waren er ruimtes waar we even onze benen konden strekken. Dit was bijvoorbeeld bij de voormalige ziekenhuizen, vergaderzalen of slaapruimtes. Erg bijzonder om te zien hoe het leven van de Vietnamezen er hier uit zag. Het is haast niet voor te stellen hoe is het om hier weken, maanden, jaren door te brengen.

• 

• 

Nadat we ook deze tunnels hadden ‘doorstaan’ (want zo voelde het toch een beetje), liepen we richting de uitgang. Onderweg stopten we nog even bij het museumgedeelte van de tunnels, waar we de ene na de andere slimme booby trap te zien kregen. Onze gids was vanzelfsprekend laaiend enthousiast, en ook wij vonden het reuze interessant om dit allemaal te zien. Toen was het tijd om écht naar de uitgang te gaan. Hier konden we een plons water in ons gezicht gooien en onze handen wassen. Heerlijk! Daarnaast kregen we een heerlijke snack -rauwe aardappel suiker, en het was serieus nog lekker ook- om even bij te komen van al dat gekruip. Wat een bijzondere dag hadden we gehad! Dit was een heel interessant en indrukwekkend avontuur.

Tip

Nog niet uitgekeken? Vlak naast de tunnels vind je de Ben Duoc Tempel. Deze tempel is gebouwd om de in de oorlog gedode Vietnamezen te eren en te herdenken. Geen must see, maar toch leuk om even gezien te hebben.

---

Wil jij ook naar de Cu Chi Tunnels?

De tunnels zijn eenvoudig te bereiken vanuit Ho Chi Minh Stad (Saigon), of vanuit het omliggende gebied. Je bent ongeveer een halve dag kwijt aan je bezoek inclusief reistijd, maar wij raden je aan een hele dag op pad te gaan en ook een bezoek te brengen aan de Cao Dai Church. Wij hebben destijds een dealtje gesloten met een taxichauffeur die ons de hele dag heeft rondgereden, maar je kunt natuurlijk ook een tour boeken. Er zijn meerdere locaties waar je de tunnels kan bezoeken, en wij raden de locatie Ben Duoc aan. Hier zijn de tunnels authentiek, minder aangepast aan toeristen qua grootte, en omdat het verder van Ho Chi Minh Stad ligt, komen er minder toeristen. Hoe dan ook blijven de tunnels een enigszins toeristische plek, al vonden wij het vrij rustig. En, leuk voordeel, de tunnels zijn hier goedkoper te bezoeken.

Laat je door ons verhaal over de gids ook zeker niet tegenhouden om naar Vietnam/de Cu Chi tunnels te gaan. We kunnen pech hebben gehad, en daarnaast zijn we onderweg ook genoeg vriendelijke Vietnamezen tegengekomen. Doordat er Amerikanen in onze groep zaten is de houding van onze gids misschien wel te verklaren.

Adres: Tổ 6 -ấp QL22, Phước Thạnh, Củ Chi, Hồ Chí Minh, Vietnam
Openingstijden: 07u30-17u00
Prijs: 90.000 Vietnamese Dong (±3,50 EUR, 2020)
Advies: trek comfortabele kleding aan waar je goed in kan bewegen
Claustrofobisch? Ga dan niet naar beneden
Tip: in de tunnel vind je om de 15 meter een uitgang. Voel je je niet prettig in de tunnel? Maak dat dan kenbaar en ga terug omhoog. Kies niet zelf je route terug, want je verdwaald.